Thay đổi hành vi vệ sinh từ Chương trình mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn tại tỉnh Lạng Sơn

Ngay sau khi được công nhận đạt “Vệ sinh toàn xã” cấp ủy, chính quyền xã Tân Thanh huyện Văn Lãng tiếp tục chỉ đạo Trạm y tế , trưởng thôn bản cùng  đội ngũ y tế cộng đồng tăng cường công tác tập huấn, công tác truyền thông đến hộ dân thực hiện giữ vững, nâng cao chất lượng tiêu chí vệ sinh và nước sạch nông thôn. Duy trì bền vững kết quả 100% hộ dân, trụ sở xã, nhà trường, trạm y tế có nhà tiêu, nhà tắm hợp vệ sinh, nước sạch nông thôn; đặc biệt trường học, trạm y tế đảm bảo có bể nước sạch, bồn và xà phòng rửa tay. Bằng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị , xã Tân Thanh duy trì được tiêu chí “Vê sinh toàn xã bền vững”, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, hạn chế các loại dịch bệnh do mất vệ sinh gây ra.  Bà Hoàng Thị Yến - Người dân thôn bản Thảu , xã Tân Thanh, huyện Văn Lãngnói:  “Lúc xây nhà xong gia đình tôi thấy nhà vệ sinh, nhà tắm là quan trọng nhất đối với gia đình nên đã đầu tư xây dựng nhà tắm nhà vệ sinh hợp vệ sinh. Có nguồn nước dẫn từ đầu nguồn, tất vcả bà con đóng góp tiền để dẫn nước về dùng hàng ngày. Thứ nhất là ổn định sức khỏe khôgn sợ bị bệnh ngoài da, đau mắt cũng như các vấn đề khác”.

Với mục tiêu thay đổi hành vi vệ sinh và nước sạch nông thôn, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn là đơn vị triển khai thực hiện chương trình đã tập trung vào hoạt động truyền thông, tập huấn  nội dung, mục tiêu chương trình đến gần 300 người là giảng viên nòng cốt, cán bộ chuyên trách vệ sinh môi trường, cán bộ xã thôn, ban chăm sóc sức khỏe nhân dân. Thiết kế 11 pano truyền thông về chương trình cấp cho 11 Trạm y tế xã; phát tin 540 lần trên loa truyền thanh xã. Tiến hành lấy 44 mẫu nước xét nghiệm giám sát chất lượng nước tại 11 xã thực hiện Vệ sinh toàn xã. Năm  2021 giải ngân nguốn vốn đầu tư đạt 100%, nguồn vốn sự nghiệp chỉ đạt 87,2%. Tỷ lệ giải ngân không đạt do 2 xã thực hiện Vệ sinh toàn xã bền vững sáp nhập vào thị trấn, một số hộ gia đình không thực hiện xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh như đã đăng ký; 1 số lớp tập huấn không triển khai được do địa phương thực hiện dãn cách xã hội phòng chống dịch Covid 19. Ông Đặng Minh Kim – Phó Giams đốc Trung tâm y tế huyện Bắc Sơn bày tỏ: Bắc Sơn cũng vinh dự được tiếp nhận dự án này. Trong quá tình tổ chức thực hiện chúng tôi thấy địa bàn bắc sơn tập trung triển khai ở 3 xã Chiến Thắng, Đồng Ý và Hữu Vĩnh, được sự đồng thuận của cấp ủy chính quyèn và nhân dân vận động bà con thực hiện nhà tiêu hợp vệ sinh, nước sạch hợp vệ sinh khá là thuận lợi. Trình độ dân trí, nhận thức và kinh tế của ngưiời dân dần được nâng cao nên dự án này được bà con rất đồng tình hưởng ứng.

Năm 2021 Chương trình đã hỗ trợ 444 hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách, xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, tổng số tiền 444 triệu đồng; xây dựng 33 công trình nước và nhà tiêu hợp vệ sinh cho Trạm y tế xã. Từ năm 2017 đến 2022 toàn tỉnh có 28 xã triển khai thực hiện Vệ sinh toàn xã, đến hết năm 2021 có 25/28 xã được kiểm đếm  và được Ngân hàng Thế giới công nhận đạt tiêu chuẩn Vệ sinh toàn xã . Trong đó 12 xã đạt Vệ sinh toàn xã bền vững. Ông Dương Văn Hắc – Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Yên huyện Tràng Định cho biết: Thời điểm vận động gặp rất nhiều khó khăn như ý thức của người dân vẫn còn mang tư tưởng không muốn xây dựng , với sự nỗ lực của cấp ủy cjhính quyền tuyên truyền vận động đến từng hộ, người dân đã hiểu được, nhân thức rõ và đã phối hợp với chính quyền, hiện tại đã xây dựng đạtk các tiêu chí kế hoạch đề ra.

Chương trình mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả vay vốn ngân hàng Thế giới được triển khai thực hiện  có hiệu quả thời gian qua trên địa bàn tỉnh đã cho thấy sự cần thiết phải quan tâm đến lĩnh vực vệ sinh nông thôn, vấn đề đầu tư vệ sinh nông thôn; sự ủng hộ của chính quyền và sự vào cuộc của người dân về vệ sinh nông thôn. Tăng cường tiếp cận bền vững tới nước sạch và vệ sinh nông thôn thuộc các xã trên địa bàn tỉnh, góp phần thực hiện tiêu chí môi trường của Chương trình Xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu giai đoạn 2022- 2025. Bà Nguyễn Thị Hoa- Phó Giám đốc Trung Tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn khẳng định: Cho tới thời đi này thì toàn tỉnh đã có 25 xã đạt vệ sinh toàn xã đạt 100% mục tiêu đề ra. Đã xây dựng được 58 công tình nước hợp vệ sinh cho các trạm y tế xã; hỗ trợ các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách trên 2.000 nhà tiêu hợp vệ sinh. Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh cũng đã tổ chức rất nhiều hoạt động truyền thông như: hội nghị triển khai cấp tỉnh, tổ chức tập huấn cho cán bộ nòng cốt cấp tỉnh, huyện; tổ chức tập huấn cho cán bộ chuyên trách cấp xã, các cửa hàng tiện ích, cho thợ xây, về mô hình xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh. Cùng với nhiều hoạt động khác góp phần nâng tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh khu vực nông thôn tỉnh Lạng Sơn tiệm cận đến 70%, và tỷ lệ hộ dân có công trình nước sạch là gần 77%.

 Kết quả lớn nhất từ hoạt động Chương trình "Mở rộng quy mô vệ sinh và nước sạch nông thôn dựa trên kết quả" chính là thay đổi nhanh chóng tiệt để hành vi vệ sinh, cải thiện hành vi rửa tay, chấm dứt tình trạng phóng uế bừa bãi ra môi trường, đầu tư xây dựng và sửa chữa nhà vệ sinh, công trình cấp nước, tăng tỷ lệ người dân được sử dụng nhà tiêu và nước sạch. Với kết quả rất cao của Chương trình tạo cơ sở hoàn thiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh và từng bước đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt của người dân và cải thiện môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân vùng nông thôn./.