Tăng cường bảo vệ môi trường, cấp nước sạch trong xây dựng nông thôn mới

Phấn đấu ít nhất 80% chất thải chăn nuôi được thu gom, tái sử dụng

Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã ký Quyết định về việc ban hành Kế hoạch tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn TP. Hà Nội đến năm 2025.

Theo kế hoạch, TP. Hà Nội đề ra mục tiêu đến năm 2025, ít nhất 80% chất thải chăn nuôi và 60% phụ phẩm nông nghiệp phải được thu gom, tái sử dụng, tái chế thành các nguyên liệu, nhiên liệu và sản phẩm thân thiện với môi trường; 100% bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau khi sử dụng được thu gom và xử lý theo đúng quy định.

Cùng với đó, TP. Hà Nội cũng sẽ hoàn thiện hệ thống thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt tại các địa phương. Ít nhất 50% số hộ nông thôn triển khai các giải pháp phân loại chất thải tại nguồn; 100% chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, xử lý theo quy định; triển khai 1 đến 2 mô hình xử lý chất thải sinh hoạt quy mô cấp huyện trở lên với công nghệ phù hợp.

Bên cạnh đó, toàn TP có ít nhất 15% số hộ nông thôn có nước thải sinh hoạt được thu gom và xử lý bằng các biện pháp phù hợp, hiệu quả: 50% số đơn vị cấp huyện có triển khai mô hình thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt phi tập trung theo cụm hoặc theo khu vực phù hợp, hiệu quả.

100% chất thải rắn và 50% nước thải sản xuất của các làng nghề, làng nghề truyền thống được công nhận được thu gom và xử lý theo quy định. 

Ít nhất 35% số huyện có đề án cải tạo chất lượng môi trường nước mặt khu vực công cộng và có mô hình xây dựng hoặc cải tạo cảnh quan ao hồ.

100% cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản được chứng nhận đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm hoặc chứng nhận tương đương hoặc ký cam kết tuân thủ quy định an toàn thực phẩm; 80% số xã có tổ cộng đồng tự quản về vệ sinh an toàn thực phẩm.

TP. Hà Nội cũng đề ra mục tiêu tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn đạt 100% với tiêu chuẩn dùng nước 105-110 lít/người/ngày; tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung đạt ít nhất 70%; 

Đồng thời, bảo đảm cấp nước sạch sinh hoạt quy mô hộ gia đình cho các hộ dân tại những khu vực chưa có khả năng tiếp cận với nước cấp tập trung.

Tại kế hoạch này, TP. Hà Nội cũng xây dựng các nội dung thực hiện cụ thể đối với từng lĩnh vực và giải pháp thực hiện; đồng thời, giao các sở, ngành và UBND các quận, huyện, thị xã căn cứ kế hoạch triển khai thực hiện.

Còn 139 xã chưa hoàn thành cấp nước sạch 

Theo tổng hợp từ Sở Xây dựng Hà Nội, tổng công suất nguồn cấp nước từ các nhà máy nước tập trung trên địa bàn TP. Hà Nội hiện tại đạt khoảng 1.530.000 m3/ngày đêm. Trong đó, nguồn nước ngầm khoảng 735.000 m3/ngày đêm tại 16 nhà máy và một số trạm sản xuất nước cục bộ; nguồn nước mặt khoảng 795.000 m3/ngày đêm tại 5 nhà máy nước mặt.

Về mạng lưới cấp nước, khu vực đô thị đã được phủ kín với tỷ lệ cấp nước đạt 100%; trong khi đó, khu vực nông thôn mới có 274/413 xã được cấp nước sạch. Các khu vực nông thôn còn lại hiện nay sử dụng nguồn nước từ các trạm cấp nước cục bộ và nguồn nước do hộ gia đình tự khai thác sử dụng (nguồn giếng khoan, giếng đào, nước mưa, sông, suối, ao hồ…).

Đến hết năm 2022, mới có 6/11 dự án nguồn hoàn thành, nâng tổng công suất nguồn cấp nước từ các nhà máy nước tập trung trên địa bàn TP, đạt 1.530.000 m3/ngày đêm. 

Dự kiến trong năm 2023 hoàn thành thêm Nhà máy Nước Phú Sơn (huyện Ba Vì) giai đoạn 2. 

Còn lại các dự án đang triển khai, gồm: Nhà máy Nước mặt sông Hồng; Nhà máy Nước mặt sông Đà giai đoạn II (hợp phần 2); Dự án đầu tư xây dựng nâng công suất Nhà máy Nước Bắc Thăng Long - Vân Trì; Nhà máy Nước Xuân Mai tại Hòa Bình.

Qua giám sát của Ban Đô thị, HĐND TP. Hà Nội, toàn TP đang tồn tại danh mục 119 công trình cấp nước sạch tập trung nông thôn. 

Trong đó, 98 công trình có sử dụng vốn ngân sách nhà nước và 21 công trình dùng 100% vốn xã hội hóa, vốn doanh nghiệp.

Qua kiểm tra của Thanh tra TP đối với 98 công trình có sử dụng vốn ngân sách, đã thu thập được hồ sơ của 92/98 công trình (trong đó 67/92 công trình về cơ bản có đủ hồ sơ; 25/92 công trình hồ sơ cung cấp không đầy đủ; còn 6/98 công trình chủ đầu tư chưa cung cấp được hồ sơ). 

Theo báo cáo của các chủ đầu tư, do các công trình đầu tư từ lâu (từ năm 1994 đến 1998) và do cán bộ quản lý hồ sơ về hưu, chuyển công tác nên đến nay hồ sơ đã thất lạc, không lưu giữ được.

Về tình trạng, hiện có 70/98 công trình đang hoạt động; 9/98 công trình đầu tư dở dang, không đủ điều kiện đưa vào hoạt động; 19/98 công trình sau khi đầu tư đã đi vào hoạt động, tuy nhiên đến thời điểm kiểm tra đã dừng hoạt động. 

Nguyên nhân, sau thời gian đầu sử dụng nước miễn phí, đến khi phải đóng tiền thì người dân địa phương không tiếp tục dùng nước; hoặc do số lượng các hộ dùng nước ít, số thu tiền nước không đủ chi phí, dẫn đến công trình buộc phải ngừng hoạt động...

Theo đề xuất của Sở Xây dựng Hà Nội, để sớm hoàn thành việc cấp nước sạch tập trung cho người dân Thủ đô, ngoài đẩy nhanh các dự án cấp nước theo quy hoạch, thì ở khu vực không thể đấu nối với hệ thống cấp nước tập trung (khu vực khó khăn, địa hình đồi gò, dân cư thưa thớt tại các huyện Quốc Oai, Chương Mỹ, Thạch Thất, Phúc Thọ), TP. Hà Nội giao các huyện nghiên cứu dự án cấp nước cho các khu vực bằng nguồn ngân sách và đề xuất cơ chế quản lý vận hành sau đầu tư. Sở Xây dựng cũng đề nghị UBND các huyện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương hoàn thành hồ sơ đề xuất phương án xử lý tài sản cấp nước với các công trình nước sạch nông thôn đã đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách.

Hiện nay TP. Hà Nội còn 139 xã (183.133 hộ dân) chưa hoàn thành việc cung cấp nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung. 

Sở Xây dựng đã tham mưu báo cáo UBND TP. Hà Nội giao 8 đơn vị đang cấp nước trên địa bàn triển khai cấp nước cho 121/139 xã theo hình thức xã hội hóa, thời gian thực hiện hoàn thành năm 2025; 

Giao UBND huyện Ba Vì triển khai tại 3 xã miền núi của huyện (không thể tiếp cận hệ thống cấp nước tập trung) thực hiện đầu tư công. 

Hiện còn 15/139 xã tại 2 khu vực (Phúc Thọ 9 xã và Sóc Sơn 6 xã) tại mỗi khu vực đều có 2 nhà đầu tư đề xuất nên sẽ thực hiện lựa chọn nhà đầu tư theo quy định, dự kiến hoàn thành việc lựa chọn đơn vị cấp nước báo cáo UBND TP. Hà Nội để các đơn vị thực hiện trong giai đoạn 2024-2025.