Giải “cơn khát” nước sạch cho người dân các xã bãi ngang ở Kim Sơn

Vùng bãi ngang ven biển huyện Kim Sơn gồm 6 xã: Kim Tân, Kim Mỹ, Cồn Thoi, Kim Hải, Kim Trung và Kim Đông. Đây là vùng kinh tế trọng điểm của huyện với tổng diện tích nông nghiệp trên 2.792 ha; diện tích NTTS 1.070 ha, chiếm 38,35%. Việc thực hiện chương trình nước sạch cho nông thôn không dễ dàng đối với các xã ven biển, vùng sâu, vùng xa và với các xã bãi ngang của huyện Kim Sơn cũng không ngoại lệ.

“Âu lo” bãi ngang

Vấn đề nước sạch trở thành cấp bách đối với người dân vùng bãi ngang Kim Sơn nói chung và Kim Hải nói riêng. Sáu xã vùng bãi ngang ven biển Kim Sơn là nơi khan hiếm nước ngọt. Nguồn nước ngầm ở đây chứa nhiều sắt, biểu hiện rõ nhất là khi đun nước pha trà thì nước chuyển màu, hoặc giặt quần áo thì bị ố vàng. Trong khi đó, nguồn nước mặt thì thường xuyên bị nhiễm phèn do nắng hạn, xâm nhập mặn.

Tại xã Kim Hải, nguồn nước thường xuyên bị nhiễm mặn, trước đây tình trạng thiếu nước ngọt trong sinh hoạt và trồng trọt diễn ra phổ biến. Đại diện lãnh đạo xã Kim Hải cho biết, Kim Hải còn là một trong những xã nghèo nhất bãi ngang vì đất đai thường bị nhiễm mặn, thuần nông, năng suất thấp so với nơi khác.

Theo lãnh đạo xã Kim Hải, năm 2010, Nhà máy nước Kim Hải được đầu tư xây dựng theo chương trình mục tiêu quốc gia với số vốn gần 14 tỷ đồng, trong đó hơn 12 tỷ đồng từ chương trình mục tiêu quốc gia, vốn đối ứng của người dân gần 1,4 tỷ đồng. Theo dự kiến năm 2013, công trình đi vào hoạt động, cung cấp nước sạch cho hơn một nghìn hộ dân trong xã và một số hộ dân ở vùng xung quanh.

Tuy nhiên, đến năm 2012, khi đã đầu tư hơn chín tỷ đồng thì công trình ngừng thi công do thiếu vốn. Công trình dang dở khiến hầu hết các hộ dân trong xã không được dùng nước sạch, phải xây bể dự trữ nước mưa, sinh hoạt bằng nguồn nước giếng khoan, nước mặt trên các ao, ngòi, đầm không hợp vệ sinh.

Trong nhiều cuộc tiếp xúc cử tri, người dân không ít lần kiến nghị chính quyền cùng ngành hữu quan có giải pháp tháo gỡ khó khăn, đưa nước sạch về xã. Ðầu năm 2017, Công ty cổ phần cấp thoát nước Ninh Bình được bàn giao công trình để hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Ngay khi tiếp nhận nguyên trạng công trình từ Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường (VSMT) nông thôn với tổng giá trị hơn 9,6 tỷ đồng, Công ty đã đầu tư, cải tạo, hoàn thiện các hạng mục xây dựng dở dang với tổng mức đầu tư gần bốn tỷ đồng.

Tại xã Kim Trung, từ những năm 2000, nhân dân đã được hỗ trợ khoan giếng, cứ bình quân 7 hộ dân thì có một hộ được hỗ trợ, sau này do nhu cầu nên người dân đã tự bỏ tiền ra khoan giếng. Đến năm 2010, trên 90% hộ dân ở xã Kim Trung đã có giếng khoan, 15% số hộ đã xây bể lắng lọc, mặc dù các giếng khoan thời điểm đó cho lượng nước tốt nhưng nồng độ sắt hơi cao. Xã đã vận động nhân dân xử lý bằng cách bơm lắng lọc và phơi để tạp chất bay hơi hoặc xử lý bằng thuốc khử trùng.

Đưa nước sạch ra bãi ngang

Theo Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Ninh Bình), các xã bãi ngang có địa hình gần biển nên không thể đào giếng để phục vụ sinh hoạt, mà phụ thuộc hoàn toàn vào lượng nước mưa có được hàng năm nên vào mùa khô người dân bị thiếu nước trầm trọng. Chính vì vậy, từ những năm 1992 -1999, ba xã Kim Đông, Kim Trung, Kim Hải đã được ưu tiên hỗ trợ một phần kinh phí để khoan giếng sâu. Sau này có Nghị quyết 10 của Tỉnh ủy, Đề án 15 về chương trình xóa đói giảm nghèo của UBND tỉnh Ninh Bình có những chính sách ưu tiên xây dựng công trình cấp nước sạch cho một số xã có khó khăn.

Những năm gần đây, tỉnh Ninh Bình xây dựng chính sách đầu tư và xã hội hóa nhiều công trình cung cấp nước sạch cho người dân khu vực nông thôn. Việc làm này đã góp phần giải quyết tình trạng thiếu vốn đầu tư, vừa giúp tăng số lượng các hộ dân khu vực nông thôn được dùng nước sạch.

Đại diện Công ty cổ phần cấp thoát nước Ninh Bình cho biết, thực hiện chủ trương của UBND tỉnh Ninh Bình về việc bàn giao các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung, đến tháng 3/2017, công ty tiếp nhận 17 trạm cấp nước sạch nông thôn, trong đó 6 công trình xây dựng dang dở. Tháng 8/2017, công ty hoàn thiện trạm cấp nước xã Kim Hải, công trình đã cung cấp nước hợp vệ sinh cho gần một nghìn gia đình trên địa bàn xã và thêm hai xã bên cạnh cũng được hưởng lợi về công trình nước sạch. Sau đó, Công ty tiếp tục đầu tư nhiều tuyến ống chính về xã Kim Mỹ, Kim Ðông và thị trấn Bình Minh mở rộng vùng phục vụ, đáp ứng đủ nguồn nước hợp vệ sinh cho khoảng ba nghìn hộ dân các xã bãi ngang trên địa bàn huyện Kim Sơn.

Được biết, các công trình nước sạch nông thôn đều có số vốn dự kiến lên đến hàng chục tỷ đồng và cung cấp nước sạch cho hàng nghìn hộ dân tại địa phương. Tuy nhiên, đến năm 2012, nguồn vốn hỗ trợ từ chương trình mục tiêu quốc gia cạn kiệt dẫn tới nhiều công trình thi công dang dở.

Trước thực trạng đó, tỉnh Ninh Bình đã kêu gọi nguồn vốn xã hội hóa từ các doanh nghiệp. Ðồng thời, tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân ý thức và việc cần thiết sử dụng nước hợp vệ sinh, bảo đảm sức khỏe nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.