Cao Bằng: Tăng cường công tác quản lý, duy tu, sửa chữa công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung

Từ nhiều nguồn vốn khác nhau, có 1.504 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung được xây dựng giúp 93% dân số vùng nông thôn được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh. Mặc dù vậy, do nhiều bất cập trong quản lý sau đầu tư và ảnh hưởng của thiên tai nên hiện có 447 công trình hoạt động kém hiệu quả hoặc xuống cấp, hư hỏng cần sửa chữa, chiếm 29,72%.

Công trình nước sạch nông thôn tập trung là hạ tầng rất quan trọng, nhất là đối với nông thôn miền núi, nơi thiếu nước sinh hoạt và sản xuất, đặc biệt vào mùa khô (bắt đầu từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau), việc cung cấp nước sinh hoạt góp phần cải thiện đời sống, nâng cao sức khỏe người dân, bảo đảm an sinh, phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn và miền núi. Ðến hết năm 2023, toàn tỉnh có 1.504 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung, đảm bảo 93,15% tỷ lệ dân cư khu vực nông thôn được sử dụng nước sạch. 

Giai đoạn 2018 - 2023, toàn tỉnh đầu tư 257 công trình cấp nước với nguồn vốn 523.540,26 triệu đồng; quản lý, duy tu, bảo dưỡng 44 công trình với tổng kinh phí thực hiện 16.988,267 triệu đồng, tập trung nhiều nhất tại địa bàn các huyện: Nguyên Bình, Bảo Lạc, Bảo Lâm, Hà Quảng. Do vậy, ở nhiều nơi có điều kiện khó khăn, nhân dân nông thôn, miền núi được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh giúp nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tại huyện Hà Quảng, tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt ở vùng cao Lục Khu từ 45 lít/người/ngày đêm (năm 2018) tăng lên 48,5 lít/người/ngày đêm (năm 2023). Tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh từ 89,56% (năm 2018) tăng lên 91,35% (năm 2023). Tỷ lệ dân cư nông thôn hộ gia đình được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh từ các công trình cấp nước sạch nông thôn từ năm 2018 - 2023 trên địa bàn huyện đạt 23,31%...

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Thái Hà cho biết: Nguyên nhân các công trình cấp nước hoạt động kém hiệu quả do đã đầu tư từ lâu (từ những năm 1991 đến nay). Các công trình sau khi hoàn thành bàn giao về địa phương do UBND cấp xã cùng cộng đồng người hưởng lợi sử dụng, quản lý, khai thác và bảo vệ. Việc duy tu, bảo dưỡng công trình chưa được quan tâm, chú trọng; nguồn vốn bố trí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa các công trình cấp nước sinh hoạt rất ít, thiếu kinh phí để thực hiện. Cơ bản các công trình nước sạch nông thôn tập trung hầu hết không thu được tiền sử dụng nước từ người dân theo quy định tại Thông tư số 44/2021/TT-BTC, ngày 18/6/2021 của Bộ Tài chính quy định về khung giá, nguyên tắc, phương pháp xác định giá nước sạch sinh hoạt nên không có kinh phí để trả cho người vận hành công trình, sửa chữa những hư hỏng nhỏ...; ý thức sử dụng, bảo vệ công trình nước sạch tập trung, bảo vệ nguồn nước của một số người dân còn hạn chế. Các công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung đều do xóm, xã trực tiếp quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng; một số công trình trước khi đầu tư chưa khảo sát, đánh giá kỹ về tình hình nguồn nước, hiệu quả đầu tư công trình. Việc lựa chọn vật liệu như ống dẫn có công trình chưa phù hợp với điều kiện địa hình và khí hậu; việc đánh giá hiện trạng sử dụng, quản lý, khai thác công trình trên địa bàn tỉnh chưa được thực hiện hằng năm. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, khai thác nước sạch nông thôn còn thiếu, chưa hoàn chỉnh. Do ảnh hưởng biến đổi khí hậu, mưa ít, nguồn nước cung cấp cho công trình bị suy giảm nên đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả công trình. 

Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường phối hợp với các địa phương tiếp tục rà soát, chỉ đạo cơ quan chuyên môn đánh giá hiện trạng nguồn nước, tình trạng hư hỏng của công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung trên địa bàn tỉnh để tham mưu, đề xuất, xây dựng kế hoạch duy tu, bảo dưỡng công trình và chú trọng công tác quản lý sau đầu tư, cải tạo, duy tu, bảo dưỡng. 

Tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị định số 43/2022/NĐ-CP, ngày 24/6/2022 quy định việc quản lý, sử dụng, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng cấp nước sạch. Đề nghị UBND các huyện, Thành phố quan tâm công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng (cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân...) trong sử dụng, tham gia quản lý, khai thác và bảo vệ công trình. Khảo sát, tổng hợp nhu cầu nâng cao năng lực về quản lý, khai thác công trình cho các tổ chức, cá nhân trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý, khai thác công trình để báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết.

UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường công tác quản lý các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung, có trách nhiệm hướng dẫn các địa phương quản lý, sử dụng các công trình nước sinh hoạt tập trung gắn với thực hiện nông thôn mới để giải quyết những khó khăn, vướng mắc. UBND các cấp nghiêm túc triển khai thực hiện để các công trình nước tập trung được sử dụng hiệu quả, vì đây là tài sản chung, nhu cầu và kinh phí đầu tư lớn cho nên công tác quản lý phải hiệu quả.

Nguồn: Báo Cao Bằng