Nỗ lực giải quyết các thách thức về nước sạch

Thế giới đang ở trong cuộc khủng hoảng nước sạch

Nước là nguồn tài nguyên, là nền tảng cho cuộc sống hàng ngày. Từ sức khỏe tới dinh dưỡng, giáo dục tới cơ sở hạ tầng, nước rất quan trọng đối với mọi khía cạnh của sự sống và phúc lợi của con người, cũng như sự phát triển kinh tế và sự thịnh vượng của mọi quốc gia.

Dù 3/4 diện tích bề mặt trái đất được bao phủ bởi nước song thế giới vẫn đang phải vật lộn với việc tiếp cận nước sạch. Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, mặc dù có một số tiến bộ trong những năm gần đây nhưng thế giới vẫn có 25% dân số không được tiếp cận với nước uống an toàn. Gần 50% dân số toàn cầu (khoảng 4 tỷ người) phải sống trong điều kiện vệ sinh cơ bản không đảm bảo. 44% nước thải hộ gia đình không được xử lý an toàn, trong khi nước bẩn và điều kiện vệ sinh kém là nguyên nhân gây nên cái chết hàng triệu người mỗi năm.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng cho biết, 1,4 triệu người tử vong mỗi năm và 74 triệu người bị giảm tuổi thọ do các bệnh liên quan đến nước bẩn và điều kiện vệ sinh kém. Ô nhiễm và thiếu khả năng tiếp cận nước sạch, các cơ sở vệ sinh đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới phụ nữ và trẻ em gái. Hiện tại có 25 quốc gia đang phải đối mặt với mức "căng thẳng cao cực độ" về tài nguyên nước. Trong đó, Bahrain, Cyprus, Kuwait, Liban và Oman là những nước phải đối mặt với tình trạng nghiêm trọng nhất, đứng đầu danh sách cùng với Chile, Hy Lạp và Tunisia. Tại khu vực Nam Á, hơn 74% dân số phải sống trong cảnh thiếu nước nghiêm trọng, nhưng vẫn đứng sau Trung Đông và Bắc Phi - nơi có đến 83% dân số bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, nguồn cung nước sạch là hữu hạn, trên phạm vi toàn cầu, nhu cầu sử dụng nước đã và đang không ngừng gia tăng. Cuộc khủng hoảng khí hậu cũng khiến cho tình trạng thiếu nước trên toàn cầu trở nên tồi tệ hơn. Nước đang ngày càng khan hiếm hơn trong bối cảnh loài người và hầu hết sinh vật sống trong tự nhiên đều cần nước hơn khi các đợt nắng nóng tấn công mạnh hơn.

Dự kiến, sẽ có thêm 1 tỷ người sống trong điều kiện căng thẳng "cực kỳ cao" về nước vào giữa thế kỷ này, ngay cả khi theo một kịch bản lạc quan mức tăng nhiệt độ trung bình được giới hạn trong khoảng từ 1,3°C - 2,4°C. Cuộc khủng hoảng nước sẽ làm suy yếu an ninh lương thực và y tế, ảnh hưởng tiêu cực tới nguồn cung năng lượng và các mục tiêu khí hậu.

Thành lập Tổ chức Nước toàn cầu

Tiếp cận nguồn nước uống sạch và vệ sinh là Mục tiêu thứ 6 trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững được Liên Hợp Quốc, nhằm đảm bảo nước sạch và vệ sinh cho tất cả mọi người vào năm 2030.

Tuy nhiên, với tốc độ đầu tư và chính sách chính trị hiện nay, khả năng tiếp cận nước và vệ sinh môi trường sẽ không đạt được mục tiêu vào năm 2030. Nguy cơ không đạt được Mục tiêu thứ 6 sẽ gây rủi ro cho việc đạt được các Mục tiêu khác, bởi nước có mối liên kết chặt chẽ với khí hậu, năng lượng, môi trường, an ninh lương thực, nghèo đói, bình đẳng giới, sức khỏe, cùng nhiều vấn đề khác.

Để đáp ứng Mục tiêu thứ 6 đúng hạn, mỗi cá nhân cần chủ động thay đổi, có thể từ việc tiết kiệm nước, ngừng gây ô nhiễm, nên sử dụng thực phẩm địa phương, thực phẩm theo mùa, trồng cây, tham gia dọn dẹp sông, hồ hoặc bãi biển gần nơi sinh sống.

Ngoài ra, để có sự thay đổi thực sự bền vững, cần có những hiệp ước ràng buộc về mặt pháp lý, sự nỗ lực của Chính phủ và sự hợp tác giữa nhiều bên, gồm cả khu vực công, tư hay các tổ chức phi Chính phủ.

Chính vì vậy, trong một bước đi nhằm tăng cường nỗ lực giải quyết các thách thức về nước, tránh nguy cơ chệch hướng một cách đáng báo động trong tiến trình hướng tới Mục tiêu thứ 6, ngày 4/9, Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman Al Saud đã thông báo thành lập Tổ chức Nước toàn cầu. Tổ chức sẽ phối hợp với các quốc gia đang đối mặt với những thách thức liên quan đến nước; hỗ trợ những nỗ lực của các Chính phủ và tổ chức trong việc đảm bảo nguồn nước toàn cầu bền vững. Đồng thời, thúc đẩy thành lập và tài trợ các dự án có mức độ ưu tiên cao, bảo đảm tài nguyên nước bền vững và khả năng tiếp cận của mọi người; đóng vai trò trung tâm trong trao đổi chuyên môn, thúc đẩy công nghệ, đổi mới và chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu, phát triển.